Kamuoyu Açıklaması                                                                                                                                  13.04.2023

PERYÖN’DEN BAŞTA İSTANBUL DEPREMİ OLMAK ÜZERE OLASI AFETLERE HAZIRLIK ÖNERİLERİ

‘Çalışma hayatının sürdürülebilirliğini

garanti altına almak zorundayız’

‘Şimdi ve gelecek için daha iyi bir çalışma hayatına liderlik etmek’ vizyonuyla 51 yıldır faaliyet yürüten PERYÖN (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği); işin ve istihdamın sürekliliği için başta İstanbul depremi olmak üzere olası afetlere hazırlıklı olunması adına önerilerini paylaştı. PERYÖN Afet Sonrası Çalışma Grubu’nun düzenlediği, alanının uzmanı isimlerden oluşan danışma kurulu üyelerinin katıldığı çalıştayın çıktılarına yer verilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Yaşadığımız deprem felaketinden ne yazık ki çok acı tecrübelerle çıkıyoruz. Bu afetten alınan ders, ülkemiz deprem bölgesinde bulunuyor olmasına karşın binalarımızda olduğu gibi, afet sonrası kriz yönetimine ilişkin ön hazırlıklarımızın da tam olmadığını gösterdi. Afet sonrası kamu, iş dünyası ve sivil toplum kuruluşları çok hızlı harekete geçmiş ve rehabilitasyon için acil adımlar atılmış olsa da, biliyoruz ki krizi iyi yönetmek ancak ona çok iyi hazırlanmış olmakla mümkündür.

İçinde bulunduğumuz süreçte Kahramanmaraş Depremleri’nin izlerini silmek, afet bölgesinde hayatı ve işi normale döndürmek, bölgedeki işgücünü korumak için elbirliğiyle çalışmalıyız. Ama bir yandan da ülkemizde üretim, sanayi ve ticarette %60’dan fazla paya sahip Marmara bölgesini etkilemesi öngörülen olası İstanbul depremi başta olmak üzere ülkemizi afetlere hazırlamalıyız. Çünkü çalışma hayatının sürdürülebilirliğini garanti altına almak zorundayız.

PERYÖN (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği) olarak, afet bölgesindeki istihdam politikalarına ve göç edenlerin adaptasyonuna yönelik kısa, orta ve uzun vadede atılması gereken adımlara ilişkin önerilerimizi daha önce kamuoyunun bilgisine sunmuştuk. Afet Sonrası Çalışma Grubumuzun düzenlediği, alanının uzmanı isimlerden oluşan danışma kurulu üyelerimizin katıldığı çalıştayımızın son çıktılarını da kamuoyuyla paylaşıyoruz. Olası afetlerde işin, üretimin ve istihdamın sürekliliğini sağlamak amacıyla bugünden atılması gereken adımlara ilişkin önerilerimiz şunlardır:

Olası afetlere hazırlıklı olmak için atılması gereken 13 adım

1.        İstanbul başta olmak üzere deprem riski bulunan tüm bölgelerde yapı stoğunun hızla gözden geçirilmesi ve riskli binaların dönüştürülmesi,
2.        İş yerlerinin ve sanayi tesislerinin depreme dayanıklılığına yönelik envanter çıkarılması ve sanayide üretimin devamlılığını garanti altına almak için gerekli dönüştürme çalışmalarının yapılması,
3.        Afet bölgesindeki organize sanayi bölgelerinde hasarlı bina olmaması, özellikle riskli bölgelerdeki sanayinin ve küçük işletmelerin betonarme olmayan, bu tür alt yapılı alanlarda daha çok yer alması gerektiğini göstermektedir. Bu kapsamda daha çok OSB kurulmasının teşvik edilmesi,
4.        Binaların zemin ve giriş katlarında yer alan işletmelere izin verilmemesi, mevcut işletmelerin bulunduğu binalar için gerekli kontrollerin yapılması,
5.        Afet bölgeleri için hazırlanan acil durum planlarında lojistik süreçlerinin doğru planlanması,
6.        Özellikle İstanbul gibi nüfus yoğun bölgelerde olası afetlere hazırlıklı olunması için tüketim toplumundan üretim toplumuna geçişi destekleyecek şekilde özellikle tarım yapabilecek imkânı olan ailelerin üretici konumuna geçirilebilmeleri için özel teşvikler planlanması,
7.        Siyasi bakış açısından uzak, ölçeklendirilmiş kooperatifçilik politikasının bugünden oluşturulması ve uygulamaya konması,
8.        Şirketlerin yeni yatırımlarını Anadolu kentlerinde yapmaları için teşviklerin oluşturulması,
9.        İşletmelerde afet yönetimi ile ilgili eğitimlerin devreye alınması ve zorunlu hale getirilmesi,
10.    İlkokuldan başlamak üzere müfredata afet kurtarma ve ilkyardım eğitiminin dahil edilerek, yeni nesillerin bu bilinçle büyümesinin sağlanması,
11.    Sadece afet bölgesindeki değil, Türkiye’deki tüm işletmelerin var olan acil durum planlarını gözden geçirmeleri, yoksa da acilen bu hazırlığı yapmaları,
12.    Şirketlerin tümünün afet kriz yönetimine ilişkin, olası her duruma hazırlıklı olunmasını sağlayacak alternatifli eylem planlarını gözden geçirmeleri, yoksa bu hazırlığı yapmaları, kamunun bu konuda düzenlediği programlarla çalışma hayatına liderlik etmesi,
13.    Olağanüstü dönemlerde uygulanacak süreçlerin hızlıca devreye alınmasının yasal tanımlamalarının yapılması, kalıcı hale getirilmesi ve uygulamaların kolaylaştırılması.

Kamuoyunun bilgisine saygıyla sunarız.

PERYÖN

Türkiye İnsan Yönetimi Derneği”

Kamuoyu Açıklaması                                                                                                                             22.03.2023

PERYÖN’den afet sonrası yerinde istihdam için 12 öneri

‘Şimdi ve gelecek için daha iyi bir çalışma hayatına liderlik etmek’ vizyonuyla 51 yıldır faaliyet yürüten PERYÖN (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği); afet sonrası bölgedeki işgücünü korumak, bölgede üretimin devamlılığını ve yerinde istihdamı sağlamak üzere atılması gereken adımlara ilişkin önerilerini açıkladı. PERYÖN Afet Sonrası Çalışma Grubu’nun düzenlediği, alanında uzman isimlerden oluşan danışma kurulu üyelerinin katıldığı çalıştayın çıktılarında şu ifadelere yer verildi:

“Yaşadığımız deprem felaketi, ne yazık ki on binlerce canımızın hayatını kaybetmesine ve pek çok vatandaşımızın yaralanmasına, maddi manevi zarar görmesine sebep oldu. Afetin ekonomi ve istihdam piyasası üzerinde yarattığı etkinin boyutları da çok büyük. 2021 yılı verilerine göre, bölgede bulunan 11 ili kapsayan afet bölgesinde 2,3 milyonu kayıtlı, 1,5 milyonu kayıtsız olmak üzere istihdamda bulunan toplam 3,8 milyon çalışan bu felaketten doğrudan etkilenmiş durumda.

Önümüzdeki toparlanma sürecini çok iyi yönetmeliyiz

Önümüzdeki toparlanma sürecini iyi yönetmemiz büyük önem arz ediyor. Nüfusun afet bölgesinden göç etmemesini, göç edenlerin geriye dönüşünü, bölgededepremden etkilenen işyerlerinin üretime tekrar başlamasını, üretimin sürekli kılınmasını ve istihdamın devamlılığını kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları olarak iş birliği içinde sağlamamız gerekiyor.

Geri dönüşü teşvik edecek güven duygusu oluşturulmalı

Rehabilitasyon sürecinde bölge insanının normal hayata dönebilmesi için gerekli psikolojik desteğin sağlanması, şehirlerin yeniden inşa ve ihya sürecinin tarihi, kültürel ve sosyal doku göz önüne alınarak yürütülmesi, bölgede yeni yapıların depreme dayanıklı ve esnekliğinin yüksek olmasına dikkat edilerek yapılması, bölge insanında geri dönüşü teşvik edecek güven duygusunun oluşturulması ve önümüzdeki eylül ayında bölgedeki okulların eğitime başlayabilmesi için gerekli hazırlıkların yapılması, bölgedeki barınma ihtiyacının yanı sıra hayatın normale dönmesi için alınması gereken en önemli aksiyonlardır.

Göç edenlerin adaptasyonunu destekleyecek sosyal programlar gerekli

Bölgedeki işgücünü koruyacak, göç eden çalışanların geri dönüşünü sağlayacak adımlar atmamız, nitelikli istihdamın desteklenmesi için uzaktan çalışma yöntemini yaygınlaştırmamız önemli. Öte yandan bölgeden göç edenlerin yaşadıkları travmayı aşmalarını sağlamak ve göç ettikleri yerlere adaptasyonunu desteklemek üzere sosyal programlar oluşturulması gerekiyor.

PERYÖN (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği) olarak, istihdam politikalarına ilişkin acilen atılması gereken adımlara dair önerilerimizi daha önce kamuoyunun bilgisine sunmuştuk. Afet Sonrası Çalışma Grubumuzun düzenlediği, alanında uzman isimlerden oluşan danışma kurulu üyelerimizin katıldığı, bölgedeki işgücünü koruma ve yerinde istihdam politikalarına ilişkin önerilere odaklı son çalıştayımızın çıktılarını da yine kamuoyu ve karar vericilerin bilgisine sunuyoruz.

İşgücünün korunması ve öncelikli yerinde istihdam için atılması gereken 12 acil adım

1.        İşverenlerin depremden etkilenmiş çalışanlar ve vatandaşları desteklemek için yaptığı maddi yardımların vergi ve sigorta ödemelerinden muaf tutulması,
2.        Bölgede faaliyet yürüten işverenlerin ödenmemiş idari para cezalarının affedilmesi veya ertelenmesi.
3.        Kamu tarafından afet bölgesinde yerinde istihdamı destekleyecek teşvik programları yürütülmesi,
4.        Deprem bölgesinde çalışanların ücretleri üzerinden sigorta primi ve gelir vergisi alınmaması, böylece bölgede çalışmanın cazip hale getirilmesi,
5.        İşgücüne ihtiyaç duyulan afet bölgelerinde özel istihdam bürolarının bölgede faaliyet göstermesinin kolaylaştırılması ve bu büroların bölgeye ilişkin faaliyetlerde gelir vergisinden muaf tutularak teşvik edilmesi, yasada belirtilen bazı mükellefiyetlerin (özellikle geçici iş ilişkisine yönelik) bu bölgelere özel, belirli bir süre için esnetilmesi,
6.        Depremden etkilenmiş çalışanların işe devamlılığının sağlanması için psikolojik destekler verilmesi,
7.        Türkiye’deki tüm işletmelerin olası büyüme ve yatırım planlarında afet bölgelerine yatırım yapmalarının teşvik edilmesi, yapılacak yatırımlarda bölge insanının istihdamına öncelik verilmesi,
8.        İşgücü kaybı yaşayan işletmelerin nitelikli işgücü taleplerinin mesleki eğitim kursları düzenlenmesi yoluyla karşılanması,
9.        Bölgede inşaatlar başladığında doğacak teknik eleman ihtiyacını yerelde karşılamak üzere ilgili alanlarda teknik ve mesleki eğitimlerin verilmesi, bu çalışmalar için öncelikle bölgedeki işgücünden faydalanılması,
10.    Engellilerin istihdamını teşvik etmek üzere engelli bireylerin çalıştığı süre boyunca SGK prim oranlarının azaltılması. Sosyal yardımların asgari ücrete oranının çalışmanın devamlılığını sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesi,
11.    Bölgede faaliyet gösteren işletmelerin ücret ödeme aczine düşmeleri durumunda iflas vb. şartlar aranmaksızın işçi ücretlerinin ücret garanti fonundan ödenmesine ilişkin yine bölge ve süre ile kısıtlı düzenleme yapılması,
12.    Afet sonrası krizlerden en çok etkilenen kadınların istihdamını desteklemek için çocuk, yaşlı ve engelli bakım hizmetlerinin sağlanması, kadınların işgücüne katılımının mesleki eğitim ve beceri geliştirme kursları ile desteklenmesi, yanı sıra kamunun ve özel sektörün satın alımlarda bölgedeki kadın girişimciye ve kadın kooperatiflerine öncelik vermesi.

Olası afetlere karşı işin sürekliliğini sağlamak ve çalışma hayatının sürdürülebilirliğini garanti altına almak amacıyla orta ve uzun vadeli plan önerileri için de PERYÖN olarak çalışmayı sürdürüyoruz. Görüş ve raporlarımızı hem ilgili otoriteler ile hem de kamuoyu ile paylaşmaya devam edeceğiz.”

KAMUOYU AÇIKLAMASI                                                                                                                        24.02.2022

Ne yazık ki yaşadığımız deprem felaketinden ağır bedeller ve acı derslerle çıkıyoruz. Bu süreçte özel sektör, kamu ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliğinin, koordinasyonun, dayanışmanın ve insan yönetiminin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha yaşayarak gördük.

Şimdi acilen yaraları sarmaya başlamalıyız.

Afet bölgesindeki hayatın ve işin normale dönmesini sağlamak için, başta barınma gibi acil ihtiyaçların giderilmesi olmak üzere pek çok alanda atmamız gereken adımlar var.

Bu süreçte iş dünyasının çalışanların gereksinim duyduğu ihtiyaçları hızla tespit etmek ve çözüm üretmek için kaynaklarını seferber etmesi, travmanın izlerini silmek üzere çalışanlara yönelik destek uygulamaları başlatması çok önemli.

Yanı sıra afetten hasar alan küçük, büyük tüm iş yerlerinin çalışmaya devam edebilmesi için gerekli ihtiyaçlar çerçevesinde fiziki koşulların oluşturularak öncelikle yerinde istihdamı sağlamak üzere istihdam seferberliği için teşvik ve destek programlarını hızla uygulamaya koymaya, çalışanların ve işverenlerin haklarının korunması için düzenlemeler yapmaya ve uygulanacak hukuki yaptırımların işlerliğinin kontrolünün sağlanmasına ihtiyacımız var.

PERYÖN (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği) olarak bu kapsamda, acilen atılması gereken adımlara ilişkin önerilerimizi kamuoyunun bilgisine sunuyoruz:

1.        Deprem nedeniyle oluşan iç göçün en aza indirgenmesi düşünülerek ve bölgenin sosyo-ekonomik dengesinin bozulmaması dikkate alınarak sosyal politikaların oluşturulması.
2.        Deprem nedeniyle yaşadığı travmadan dolayı çalışamayacak halde olan çalışanlara talep etmeleri durumunda psikolojik açıdan toparlanmaları için belirli bir süre ücretli-ücretsiz izin hakkı tanınması.
3.        Deprem nedeniyle psikolojik destek almak isteyen çalışanlar için, destek alınan kurum-kuruluş belgelenmek suretiyle, gün içinde ücretli izin olanağı sağlanması.
4.        Deprem nedeniyle işsiz kalanların önkoşul aranmaksızın işsizlik ödeneğinden yararlanması.
5.        Bölgeye yönelik vergi ve sigorta prim teşvikleri düzenlenmesi, ayrıca bölgede çalışanlara yönelik vergi ve sigorta primi indirimlerinin de yeniden düzenlenmesi.
6.        Deprem nedeniyle işsiz kalan çalışanların yeniden istihdamını kolaylaştırmak için, afet nedeniyle işsiz kalan çalışanları işe alan işverenlere yönelik teşvik uygulanması.
7.        Depremde işyeri yıkılan, işvereni hayatını kaybeden çalışanlar için kıdem tazminatı güvencesi sağlanması.
8.        İşyerlerinin deprem yönünden güvenliklerini arttırmak için (İSG) acil durum planları ve risk analizlerinin güncellenmesi.
9.        Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Van Depremi’nde uyguladığı emsal uygulamaya benzer şekilde, ölüm ve malullük aylığından yararlanma şartlarında esnekliğe gidilerek, 1800 gün prim şartı yerine 30 gün sigorta prim bildirilmiş olmasının aylık bağlanması için yeterli sayılması.

 Bunların dışında çalışma hayatının sürdürülebilirliğini garanti altına almak amacı ile orta ve uzun vadeli plan önerileri için de PERYÖN olarak çalışmaya devam ediyoruz, görüş ve raporlarımızı hem ilgili otoriteler ile hem de kamuoyu ile paylaşmaya devam edeceğiz. 

PERYÖN

Türkiye İnsan Yönetimi Derneği